Raspberry Pi cihazına işletme sistemi tesisi ve emr-i ırak ile kumanda edilmesi

Bir Raspberry Pi 3 Model B+ cihazına sahibim ve işbu cihaza bir işletme sistemi kurmağa karar verdim. Maksadım bu cihaz vasıtasıyla ağ sahifemi internete aşikâr etmek ve misafirlerin hizmetine sunmaktır. Sadece ağ sahifemi hizmete sunacağım için masaüstü kurmayacağım. Şahsi kompütürümün talimat programından Raspberry cihazıma bağlanacağım ve işbu program vasıtasıyla emirlerimi ileteceğim.

Haydi başlayalım.

SSH şifresi hazırlama

Evvela, Raspberry cihazıma bağlanırken kullanacağım şifreyi hazırlayacağım. Bu bağı SSH kullanarak kuracağım ve bu sayde bağım emniyetli olacak, harici birisi beni taklit ederek cihazıma emir iletemeyecektir.

İlk adım, SSH şifresi hazırlamaktır. Bunun için Git mertebe takip sisteminin talimat programını kullanacağım. İşbu talimat programını aşağıdaki mahalden teslim alıp, kompütürüme kurdum.

Git Mertebe Takipçisi

ssh-keygen -t ed25519

Bu emri talimat programına verdiğimizde bize SSH şifresi hazırlayacak ve kompütürümüzdeki şahsi klasörümüze yerleştirecektir. Şahsi klasörümüze baktığımızda id_ed25519 ve id_ed25519.pub isimli 2 adet vesika göreceğiz. Bunlardan id_ed25519.pub isimli vesikanın muhtevası harici cihazlarda bulunacaktır. Biz işbu harici cihaza bağ kurma talebi ilettiğimizde bizdeki id_ed25519 isimli vesikayı kullanacağız ve muhatabımız olan cihazda id_ed25519.pub isimli vesika ile talebimizi tedkik edip tasdikleyecektir. Bu sayede bağ kurma talebimiz kabul edilecek ve harici cihaza emirlerimizi emniyetli bir şekilde iletebileceğiz.

SSH için mümkün emirlerin teferruatı için: SSH Şifre Hazırlama

İşletme sisteminin tesisi

İlk yapacağımız iş Raspberry Pi Imager programını aşağıdaki sahifeden teslim alıp, kompütürümüze kurmaktır.

Raspberry Pi Imager

Programı çalıştırdıktan sonra karşımıza çıkacak ekran:

Program hazır olduktan sonra sırasıyla aşağıdaki adımları takip edeceğiz:

• Raspberry Pi Device kısmında Raspberry Pi 3 Model B+ cihazını seçelim,
• Operating System kısmından Raspberry Pi OS (other) kısmına geçelim ve Raspberry Pi OS Lite (64-bit) işletme sistemini seçelim,
• Storage kısmında işletme sistemimizi inşa edeceğimiz taşınabilen ambar aletini seçelim, ben Samsung Evo Plus 128 GB Hafıza Kartı MB-MC128HA/APC isimli aleti kullanıyorum.

İşbu adımların nihayetinde aşağıdaki ekranı göreceğiz:

Next tuşuna tıklayıp devam edelim ve aşağıdaki suale Edit Settings cevabını verelim.

Sonraki ekranda GENERAL kısmında aşağıdaki ayarları yapalım:

• hostname (ihtiyari)
• username and password (mecburi)
• wireless LAN SSID, password (mecburi)
• LAN country (mecburi)
• time zone, keyboard layout (mecburi)

Hostname harici cihazın ismi olacaktır. Username ve password harici cihazdaki kullanıcı ve işbu kullanıcının şifresi olacaktır. Wireless LAN demek harici cihazın bağlanacağı mahalli ağ hizmetidir. SSID ve password ise mahalli ağın ismi ve şifresidir. LAN country demek mahalli ağın içinde bulunduğu devletin kısa kodudur. Time zone demek işbu harici cihazın içinde bulunduğu saat dilimidir. Keyboard layout ise harici cihazın klavye tertibidir.

GENERAL kısmındaki ayarları tamamladıktan sonra SERVICES kısmında geçelim:

Enable SSH tercihini işaretleyelim. Bu tercihinin altında da Allow public-key authentication only şıkkını işaretleyelim. Daha sonra, evvelden hazır ettiğimiz id_ed25519.pub vesikasının muhtevasını metin sahasına yapıştıralım.

Nihayeten SAVE tuşuna tıklayalım. Sonra da YES tuşunu seçip işletme sisteminin hazır olmasını bekleyelim.

Harici cihaza bağlanma

Evvelki talimatları takip ettikten sonra taşınabilen belleği Raspberry Pi cihazımıza takalım ve işbu cihazımızı elektrik vererek başlatalım. Kablosuz LAN bilgilerini önceden verdiğimiz için kendisi mahalli ağa bağlanacaktır. Cihaz çalışır vaziyete geldikten sonra IP ikametini tedkik ve tayin etmeliyiz.

IP ikametini tedkik için mahalli ağımızın idare sahifesini açmamız lazım. Bu sahifenin nasıl açılacağını hizmeti aldığımız firmadan öğrenilebilir. İşbu sahifeyi açtıktan sonra ağa bağlı olan cihazları tedkik etmeliyiz. Cihazın ismi hostname kısmına yazdığımız isim olacaktır. Eğer hostname kısmını değiştirmemişsek raspberrypi ismi görünecektir. Harici cihazı tayin ettikten sonra IP ikametini kayd edelim. İlaveten harici cihazın Static DHCP ayarını işaretleyelim. Static DHCP ayarı sayesinde harici cihazımız mahalli ağa her bağlandığında aynı IP ikametine sahip olacaktır. Bu ayarı işaretlemezsek harici cihazın IP ikameti mahalli ağa her bağlanmasında değişecektir.

Harici cihazın IP ikametini tayin ettikten sonra aşağıdaki emir ile cihaza bağlanacağız. SSH emirlerimizi emniyetli bir şekilde vermemize vasıta olacak programın ismidir. Sonrasında xxx kısmında kullanıcı adımızı ve @ işareti sonrasında harici cihazın IP ikametini yazarak bağlanmak istediğimiz hedefi bildireceğiz.

ssh '[email protected]'

Talimatı verdiğimizde harici cihazımıza bağlanmış oluruz. Haydi kolay gelsin.